Manik depresyon rahatsızlığı da denir. Çok ciddi bir psikolojik rahatsızlıktır. Hayat işlevlerini ciddi etkiler ve hayat kalitesini yok eder. Bipolar bozukluk tüm dünyada işlevi engelleyen psikolojik hastalıklar içerisinde 6.sıradadır.
Bipolar rahatsızlığın yaygınlığı
Bipolar bozukluğun toplumun %6 sında görülme sıklığı vardır. Kişide işlev kaybı olmadan tanımlanması hayatidir. Bazen hafif depresyonla karıştırılır ve tanı alması gecikir. Bu sebeple bipolar bozukluk nasıl tanı alır sorusu önem kazanmaktadır. Hafif depresyon ve bipolar bozukluk arasında farkların iyi bilinmesi gereklidir.
Bipolar bozukluk kimleri en çok etkiler?
Bazı bireylerin kişilik yapıları hastalığa daha yatkındır. Dışa dönük canlı ve hareketli mizaç denilen özgüveni yüksek tipler. Bir diğeri ise kişi daha melankolik ama coşkulu ve ardından yine o içe dönük tarzı devam ettirir.. Bu tiplerde bipolar bozukluk daha sık görülür.
Bipolar bozukluk nedir?
Bipolar bozukluk, iki farklı hastalık durumunu vurgulayan, ilerleyen iki uçlu bir ruhsal bozukluktur. Coşkunluk olarak isimlendirilen manik dönem ve çökkünlük olarak isimlendirilen depresif dönemden oluşur.İki zıt kutupta gidip gelmesi en önemli özelliğidir. Bu döngüler bazen yatışıp daha sonra tekrar alevlenebilir ama rahatsızlık dönemlerinin birbirini takip etmesi, tanı için önemlidir.
Hasta bir zaman manik duygu durumunda kalır. Sonra rahatsızlığın normale dönmesi ile aylarca hiçbir belirti göstermez. Daha sonra rahatsızlığın yeniden başlaması ile depresif dönem başlar. Kişi belirli bir zaman süresince mutsuz, kötümser, kaygılı bir duygu durumunda kalır.
Aşağı yukarı 20-25 yaşlarında başlayan bu duygu durumu değişiklikleri, kişinin günlük yaşama uyumunu, iş ve akademik alanda işlevsel olmasını ve insanlarla iletişimini sorunsuz biçimde sürdürmesini zorlaştırır. Rahatsızlığın sebepleri büyük oranda genetik faktörlerin etkisi vardır. Fakat beyindeki bazı kimyasal durumlar ve nörolojik problemler de bipolar bozukluğa neden olur.
Bipolar bozukluk belirtileri nelerdir?
Bipolar belirtileri: En önemli belirtisi ara dönemler arasında çıkan mani dönemidir.
Manik dönem belirtileri
Manik nedir?
- Aşırı özgüven, büyüklük düşünceleri
- Uyku gereksiniminin azalması
- Aşırı konuşma ve baskılı konuşma
- Aşırı hızlı düşünme, fikir fırtınası
- Dikkat dağınıklığı
- Devinimin ve psikomotor hızlanma
- Zevk veren faaliyetlere aşırı ilgi
- Aşırı coşkulu, sevinçli ve öfkeli duygudurum.
Manik dönemdeki aşırı enerji artışı, bu dönemde kendini son derece verimli, aktif ve iyi hissetmesini sağlar. Bu sebeple tanı almak için bir yere başvurmaz ve tedavi gecikir. Depresif dönemde, manik dönemin tam tersi yaşanır. Bu dönemde depresyon meydana gelir. Hafif depresyon ile manik-depresif bozukluk arasındaki ayrımları fark etmek zordur.Doğru tanı alması ve erken dönemde tedavi edilmesi önemlidir.
Depresif dönem belirtileri
- Çökkün ve bunaltılı duygu durumu (üzüntü, elem, bunaltı )
- İsteksizlik, ilgi kaybı, eskiden zevk aldığı durumlardan zevk almama
- Enerjinin çabuk bitmesi, yorgunluk
- Odaklanma problemi, algı kaybı
- Yetersizlik, değersizlik, aşırı suçluluk hissi
- Çok uyuma veya çok az uyuma
- Çok yeme veya az yeme
- Ölüm ve intihar, kendine zarar verme düşünceleri
- Psikomotor özelliklerde azalma
- Ajitasyon
Bu belirtilerin olması bipolar bozukluk tanısı için yeterli değildir. Hasta çok ayrıntılı bir şekilde incelenmeli uzun dönem incelemeleri sonunda karar verilmelidir.
Bipolar bozukluk tanısı nasıl konur?
Bipolar bozukluk, her alanda kişinin işlevselliğini bozan, oldukça ciddi sorunlarına yol açan ve intihar riskini büyük oranda artıran, kronik bir ruh sağlığı hastalığıdır. Bu kişilerin çoğu önce depresyon tanısı alır. Çok zaman sonra bipolar bozukluk tanısı alır. Bu yanlış tedaviler rahatsızlığın seyrini kötü etkiler. Kişinin tedaviye uyumunu zorlaştırır.
Tanı için gerekli olan en önemli bipolar belirtisi; manik dönem varlığıdır. Manik dönem en az bir hafta süren veya hastaneye yatmayı gerektiren; normal dışı ve devamlı coşkunluk hissi içeren duygu durumudur. Bu tanıma uygun en az bir dönem geçirmiş olması kişiye bipolar bozukluk demek için yeterlidir. Manik dönemde kişi, normalden daha konuşkan olur ancak bununla birlikte dikkat dağınıklığı yaşadığı için konuşmayı sürdüremez.
