Depresyon günümüzde pek çok insanı derinden etkileyen bir duygudurum bozukluğudur. Majör depresyon ise sonu intihara varan depresyonun en ağır şeklidir. Ruh felci olarak ta adlandırılır. Çünkü ruhumuzu çepeçevre sarar ve bizi kımıldıyamaz hale getirir.
Majör depresyon ergenlik döneminde başladığı tespit edilmiştir.
Majör depresyonun sebepleri nelerdir ?
- Yakın kayıpları
- Madde ve alkol kötü kullanımı
- Kaygı bozukluğu
- Aşırı yoksulluk
- Yalnızlık , boşanma
- İşsizlik.
- Depresif Kişilik yapısı
- Ağır fiziksel hastalıklar
- Hormonal değişiklikler.
- Varoluş problemleri
- Tekdüze ve hareketsiz yaşam
Majör depresyonun yaygınlığı
Major depresyon yaygınlığı % 3-6 kadardır. Hayat boyu risk erkekler için % 3-11, kadınlar için % 10-25’dır. Farklı çalışmalarda farklı rakamlar verilmekle birlikte tüm oranlar buna yakındır. Veriler herhangi bir yılda kadınların % 13’ü, erkeklerin % 8’inin depresyonda olduğunu göstermektedir. Tüm nüfusta % 4.0 olarak verilmektedir. Görüldüğü gibi kadınlarda iki kattır. Yineleyici depresyonlar kadınlarda daha sıktır.
Özellikle Majör depresyon kişinin işlevini azaltıp ya da yok edip, psikososyal olarak kişiyi tüketir.
Majör depresyon kadınların yaşam kalitesini olumsuz etkilemektedir. Erkeklerin yineleyici depresyona daha az sahip oldukları ortaya çıkmıştır. Majör depresyon kadın hastalarda şiddetli geçer.
Depresyon neden olur ?
Majör depresyona sebepleri bilinmemektedir. Genetik faktörler bazı durumlarda öne çıkmaktadır. Ailesinin geçmiş öyküsünde depresyon vakası varsa bu risk faktörü kabul edilmektedir. Bir diğeri olarak hormonal sebeplerdir.
Örnek vermek gerekirse hamile olduğunda , menopoz döneminde ve diğer hormonal değişiklik durumlarında depresyona ortaya çıkar. Cinsel taciz travmalarında, yakın kaybı ve travmatik durumlarda risk artar. Madde ve ağır ilaç kullanımı da majör depresyona neden olur.
Majör depresif bozuklukta en önemli sorun hayata bakış açısıdır. Aşırı mükemmeliyetçi ,hayata hep meli -malı cümleleri ile bakan insanlar tehlike altında lardır.
Majör depresyon tanısı nasıl konur ?
Majör depresyonun belirtileri
- Çökkün ve bunaltılı duygu durumu (üzüntü, elem, bunaltı)
- İsteksizlik, ilgi kaybı, eskiden zevk aldığı durumlardan zevk almama
- Enerjinin çabuk bitmesi, yorgunluk
- Odaklanma problemi, algı kaybı
- Yetersizlik, değersizlik, aşırı suçluluk hissi
- Çok uyuma veya çok az uyuma
- Çok yeme veya az yeme
- Ölüm ve intihar, kendine zarar verme düşünceleri
- Psikomotor özelliklerde azalma
- Ajitasyon
Psikotik depresyon
Major Depresif Bozukluk tanısının, şiddet göstergesininde eşlik ettiği psikotik özelliklerin varlığı ile tanımlanır. Depresif bozukluğun şiddetine vurgu yapan düşünce bozukluğu ile karakterize olur. Affektif bozukluklar arasında ciddi bir alt grup olarak değerlendirilir.
Tanı kriterlerine göre şizofreni birincil sıra ve belirli bazı psikotik semptom tipleri ile seyreden depresyonu olan hastalar şizoaffektif bozukluk olarak sınıflandırılırken, bu semptomların görülmediği depresyon psikotik major depresyon olarak sınıflandırılmıştır.
Kronik depresyon (Distimi)
Bu bozukluk, aynı depresif huy, minör depresyon, kronik karakterolojik depresyon, depresif kişilik, depresif mizaç gibi isimler de alır. Kronik depresyon, karakterin bir parçası olarak var olan, uzun zaman süren, iniş çıkışlı ve düşük yoğunluklu bir depresyon çeşididir. Kronik depresyon ruh sağlığı meslek elemanlarının tarafından ilgilenilen hastaların önemli bir kısmını oluştururlar.
Bu gibi hastalık ve sağlık sınırının belirlenmediği durumlar, uzmanları bir meydan okuma ile karşı karşıya bırakmaktadır: Kişilik patolojileri ile iç içe geçmiş ya da onlardan köken alan, tedaviye hatta tanıya dirençli ruhsal sorunlar…
Kronik depresif bireylerin kendilerini ‘yürüyen depresyon ’ veya ‘mutsuzluk heykeli’ gibi ifadelerle tanımlarlar. Bu bireyler için zengin bir etiketleme sözlüğü ya da alt kültür yaşamı bulunur.
Şiirlerde ve ağıtlarda, yoksulluk, arabesk, karşılıksız aşklar ve sahipsizliğin savrulduğu semtlerde, kitlesel savaşlarda, kederli , tepkisel ve isyankar ideolojilerde az ya da çok kronik depresyonun izlerini bulmak mümkündür.
Bazı uzmanlar bu rahatsızlığı kişilik tipi olarak adlandırmıştır. Kronik depresyon bütün yönleriyle tanınmamakta, hem de yetersiz tedavi görmektedir. Yirmi yıldan uzun süre depresif olan hastaların üçte ikisinin, antidepresan tedavisi görmediği ortadadır.
Kronik depresyon batıda en yaygın dördüncü hastalıktır. Türkiye’de de seyrek değildir. Tüm depresyon olgularının üçte birini oluşturur. Majör depresif hastalar, bireylerin hayat stillerinden ciddi bir sapmayı, kişilikte ciddi bir kırılmayı yansıtırken, kronik depresif durumlarda ciddi bir sapma yoktur.
Majör depresyon tedavisi
Depresyondan kurtulma Yolları
Majör depresyon çözümünde psikoterapi ile ilaçlar da kullanılmaktadır. Danışanın iş birliği ile tedavi edilmesi mümkündür. Bilişsel davranışçı terapi çok etkilidir. Tedavi olduktan sonra nüksetmemesi için danışanın hayata bakış açısını değiştirmesi çok önemlidir. Hayata pozitif bakmalı hayatı anlamlandırmada bardağın dolu tarafını görmelidir. Majör depresyon atlatanlar, tedaviden sonra, sanki gözlerindeki siyah gözlüğün kırılıp yok olduğunu yerine rengarengarenk bir gözlük aldığını belirtirler.
Antidepresanlar çok etkilidir. Kişini sağlam inançları olması da tedavide önemlidir. Bu inançlar vasıtasıyla ; ölüm ,yakın kaybı ,yoksulluk gibi insanın elinde olmayan sorunlardan kaynaklanan problemlerde etkili olduğu gözlemlenmiştir.
Danışanın kaydı bozukluğu var mı tespit edilmeli .Varsa önce kaygılarının üzerine gidip sebeplerine inilmelidir .Depresyon ihmale gelmez en çok intihara neden olan hastalıklardan bir tanesidir.
Majör depresyon ilaçları: Altın tedavi antidepresan ilaçların olanzapin, aripiprazol, ketiapin ve risperidon gibi bir antipsikotik ilaç ile birlikte kullanılmasıdır. Antipsikotik kullanımı ortalama 6-12 hafta sürdürülür.Majör depresyon testi olarak en çok kullanılan test “Beck Depresyon Ölçeği”dir.
